AL QAEDA - DA’ESH, δύο μορφώματα μέσα στο μουσουλμανικό κόσμο, με τεράστια ισχύ πυρός. Όταν κάτι χωρίζει δύο φατρίες, αρχικά υπάρχει κάτι που ενώνει…Καιη AQ και το DA’ESHείναι οργανώσεις που προέρχονται από το κομμάτι του ισλαμισμού που αποκαλείται«ΣΑΛΑΦΙΣΜΟΣ»και έχει στόχο την εγκαθίδρυση ενόςΙσλαμικού Κράτους, που θα κυβερνά όλους τους μουσουλμάνους. Η Άρνηση της AQ να αναγνωρίσει το χαλιφάτο του DA’ΕSH είναι η βασική τους διαφορά. Επίσης, τεράστια διαφορά έχουν οι μεσοπρόθεσμες προτεραιότητές τους. ΤοDA΄ESHαγωνίζεται να εδραιώσει και να επεκτείνει το χαλιφάτο «του», χρησιμοποιώντας απερίγραπτη βία, ενώ η προσέγγιση τηςAL QAEDAείναι πιο ήπια – όσο ήπια μπορεί να θεωρηθεί κάποια προσέγγιση από αυτούς τους ανθρώπους – στοχεύει στην αύξηση της ισχύος της, να κερδίσει τη στήριξη των μουσουλμάνων και να αποδυναμώσει τους αντιπάλους της.
ΤοDA’ESHσχεδιάζει διαρκώς τρομοκρατικές επιθέσεις κατά«soft targets», κατά προτίμηση. Αντίθετα, ηAQπρογραμματίζει μακροπρόθεσμα μεγάλης κλίμακας και«εκθαμβωτικές» επιθέσεις, σε συμβολικούς στόχους, όπως και με την 9/11.
Και οι δύο οργανώσεις αντλούν άτομα από τις ίδιες δεξαμενές πιστών. Αυτός ο ανταγωνισμός στρατολόγησης αποτελεί έναν προάγγελο, πως κάποια στιγμή μία από τις δύο αναγκαστικά θα φθίνει στο μέλλον. Το εύρος των ένοπλων αντιπαραθέσεων μεταξύ τους εξαρτάται περισσότερο από τα τεκταινόμενα στο πεδίο της μάχης, παρά στην ιδεολογία. Ας δούμε π.χ. τη Συρία, όπου πολεμούν μεταξύ τους και ας επισημάνουμε ότι σε άλλα μέρη, ανά την υφήλιο έχουν καταλήξει σε ένα«modus vivendi».
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η απέχθεια μεταξύ των ηγετών τους. Μπορεί σε τοπικά επίπεδα να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη σε περιπτώσεις επιχειρησιακών διοικητών, αλλά σε επίπεδο ηγεσίας, ο θάνατος του ενός ηγέτη (ανεξαρτήτως ποιού), θα μπορούσε να γίνει ο εφιάλτης της Δύσης, δεδομένου ότι μια – έστω και προσωρινή – προσέγγιση, θα μπορούσε να αποδειχθεί θανατηφόρα για δυτικούς πληθυσμούς.
Το ρήγμα μεταξύ τουDAESHκαι τηςAl QAEDAέχει τις ρίζες του στην προηγούμενη δεκαετία, όταν η«AL QAEDA in IRAQ»(AQI), η μήτρα τουDAESHακολούθησε μια στρατηγική σεχταριστικών φόνων χωρίς όρια. Ανώτατα στελέχη του ηγετικού πυρήνα της AQ είχαν στείλει σαφείς οδηγίες για τον περιορισμό των δολοφονιών αμάχων, αλλά οι εντολές αυτές αγνοήθηκαν από τον πρώην ηγέτη τηςAQI, ABU MUS’AD al ZARQAWI.Τότε, οι σχέσεις τηςAQIμε τον πυρήνα τηςAQπαρέμειναν τεταμένες και με τους διαδόχους τουZARQAWI,με αποκορύφωμα την κοινή διακήρυξη συνένωσης δυνάμεων μεταξύ τηςAQIμε την συριακή αντικαθεστωτική οργάνωσηJabhat al-Nusra.Έτσι προέκυψε και η ονομασίαDAESH, τον Φεβρουάριο του 2014. Η προαναγγελία ενός Χαλιφάτου από τοDAESH,από τονAbu Bakr Al-Bagdadiμετέτρεψε το ρήγμα με τηνAQ, σε χάσμα, και έκανε τις δύο οργανώσεις ανταγωνιστικές.
Ο πυρήνας τηςAQπαραμένει μια τρομοκρατική οργάνωση, που επιχειρεί υπό την προστασία τωνTALIBAN, των οποίων το ψευδοκράτος ελέγχει εδάφη του Αφγανιστάν και παρέχει καταφύγιο στην οργάνωση για τον προγραμματισμό των επιθέσεών της. Αντίθετα, ο πυρήνας του DAESH είναι ένας «στρατός ανταρτών» σε ένα ψευδοκράτος, χωρίς καμία στήριξη. Αυτή η διαφοροποίηση είναι θεμελιώδης για τις προοπτικές τους και τις στρατηγικές τους.
Και οι δύο οργανώσεις δεν έχουν πλήρη έλεγχο των«φίλιων οργανώσεων», δεδομένου ότι μπορεί αυτές να εμπνέονται από τον πυρήνα των ηγεσιών, αλλά όχι από τις ντιρεκτίβες τους.
Οι δύο οργανώσεις θεωρούν ότι έχουν κληρονομήσει τις«Αλήθειες και τις Προφητείες»τουbin LADEN,όμως τοDA’ESHθεωρεί ότι πρέπει να επιβάλει άμεσα αυτό που θεωρεί«Νόμο του Προφήτη» στη γη, με κάθε τρόπο, ενώ ηAQθεωρεί ότι διαθέτει χρόνο σε βάθος, ως κίνημα, ώστε να επιδιώξει την ενοποίηση – υπό αυτήν- όλου του μουσουλμανικού πολιτισμού.
Κοιτώντας επιμέρους παράγοντες βλέπουμε και ομοιότητες και διαφορές, που αφορούν κυρίως τη στρατηγική τους.
ΤoDA’ESH και η AQέχουν την ιδεολογία τους, αλλά οι άμεσες και οι μεσοπρόθεσμες προτεραιότητές τους είναι αντιδιαμετρικές. Στον τομέα της τρομοκρατίας, και στις δύο οργανώσεις είναι βασικές επιδιώξεις τους. ΗAQδίνει προτεραιότητα στην αποδυνάμωση των δυτικών δομών μέσω αυτής, δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες συνθήκες για την δημιουργία ενός Χαλιφάτου. ΤοDA’ESHβλέπει την τρομοκρατία, ως μέσον άμυνας και ταυτόχρονης επέκτασης του κράτους που επιδιώκει να δημιουργήσει.
Αξίζει να αναφέρει κανείς την επιμονή της ΑQ να δίνει εντολές στις φίλα προσκείμενες σε αυτήν οργανώσεις και τους οπαδούς της να μην προβαίνουν σε επιθέσεις, στις οποίες ενδέχεται να υπάρχουν και άμαχοι μουσουλμάνοι. Επίσης, κάθε επίθεση της εν λόγω οργάνωσης, χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό ετοιμασίας και υπομονή.
Ο τρόπος διακυβέρνησης που ασκούν οι δύο οργανώσεις είναι εντελώς διαφορετικός. Η απάνθρωπη βία έχει γίνει συνώνυμο της διακυβέρνησης από τοDA’ESΗ, όπως επίσης και η παντελής ασέβεια στην κουλτούρα των ντόπιων πληθυσμών. Ασπάζεται εντελώς τις αρχές τουTAKFIR, για να δικαιολογήσει τις δολοφονίες των σουνιτών μουσουλμάνων.
Αντίθετα, η AQ έχει ένα πιο πραγματιστικό τρόπο διακυβέρνησης. Σε σημεία του Αφγανιστάν που κυβερνά η οργάνωση, δεν επιβάλλει τη δική της εκδοχή της «σαρία», αλλά την ενσωματώνει στην τοπική κουλτούρα και συνθήκες, δίνοντας δυνατότητα, πιο μακροχρόνιας προσαρμογής σε αυτή.
Αναφορικά με τηνΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ, και οι δύο οργανώσεις τη χρησιμοποιούν στο έπακρο. Τις προηγούμενες δεκαετίες, όντως ηAQήταν«πρωτοπόρα»οργάνωση στον τομέα «τοπικών παραγωγών», ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκαν σε δημιουργία online τζιχαντιστικών περιοδικών στην Αραβική και την αγγλική (Ιούλιος 2010).
ΤοDAESHακολούθησε, διαθέτοντας περισσότερο χρήμα για τον τομέα αυτό. Διαθέτει μέσα ενημέρωσης όπως τοAL-HAYAT και A’MAQ, όπου εμφανίζονται υψηλής ποιότητας φωτογραφίες, καλογραμμένα άρθρα σε πολλές γλώσσες και αρχίζει να χρησιμοποιεί τοTWITTER, αντί για κλειστές πλατφόρμες, για επικοινωνία και προώθηση της προπαγάνδας. Είναι πιο πιθανό, η συγκεκριμένη οργάνωση να χρησιμοποιεί κρυπτογραφημένες επικοινωνίες.
Βέβαια, υπάρχει διαφορά και στη ρητορική των δύο οργανώσεων. ΗAQεπιμένει να προωθεί τις ομιλίες τουAyman al-Zawahiri.
Και φυσικά, το βασικό θέμα τωνΕΙΣΡΟΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ.Εδώ υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Διαθέτοντας ένα ψευδοκράτος, τοDAESHβρίσκει κεφάλαια μέσω ελέγχου της περιοχής, φόρων, προστίμων, παράνομες εξαγωγές πετρελαίου και αρχαιοκαπηλεία.
ΗAQγια μεγάλο ποσοστό των οικονομικών της, βασίζεται σε μεγάλες δωρεές, κυρίως από πλούσια άτομα που ζουν στις χώρες του Κόλπου. Επίσης, στην Υεμένη ή σε άλλες χώρες με αδύναμη κεντρική εξουσία, αντλεί έσοδα από λαθροδιακινήσεις, λύτρα, ή εκμεταλλευόμενη τα τοπικά παράνομα δίκτυα.
Όσον αφορά την τελική εικόνα που θα διαμορφωθεί, η τύχη των αρχηγών, θα παίξει ιδιαίτερο ρόλο. Ο θάνατος τουBAGDADIθα μπορούσε να δημιουργήσει μία προσέγγιση των οργανώσεων. ΟZawahiriέχει αφήσει περιθώριο, για συμμαχία εναντίον των αλλόθρησκων εχθρών. Ο μελλοντικός θάνατος ανώτερων στελεχών της ΑQ, όπως οJawlaniκαιZawahiri, θα μπορούσε να δημιουργήσει τις σωστές συνθήκες προσέγγισης. Καθώς, διασκορπίζονται πολλά κεφάλαια για ανταγωνιστικούς σκοπούς, σε περίπτωση προσέγγισης, θα εξοικονομηθούν αυτά τα κεφάλαια για τρομοκρατικές επιθέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το σημείο συναγερμού στη Δύση δεν θα μειωθεί.
